Nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi

Trước đây nhồi máu cơ tim thường gặp ở người trên 60, gần đây nhiều trường hợp cấp cứu ở độ tuổi trẻ, dưới 45 tuổi.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, năm 2018 có 42 người dưới 45 tuổi bị nhồi máu cơ tim. Năm 2019, con số này tăng lên 59 và trong năm 2020 đến 66 trường hợp nhồi máu cơ tim người trẻ được ghi nhận.

Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Hoàng Vũ, Trưởng khoa Can thiệp tim mạch Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM cho biết trong số người bệnh trẻ tuổi, người trẻ nhất mới 27.

Nhồi máu cơ tim là một cấp cứu khẩn trong y khoa. Tình trạng tắc nghẽn đột ngột động mạch nuôi tim còn gọi là động mạch vành gây thiếu máu nuôi tim, tổn thương tế bào cơ tim dẫn đến suy tim, rối loạn nhịp tim, đột tử... Đây là bệnh lý rất nguy hiểm, nếu không cấp cứu kịp thời, nguy cơ tử vong lên tới 50%.

Theo bác sĩ Vũ, lối sống sinh hoạt thiếu lành mạnh, áp lực công việc, chủ quan trong việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ là nguyên nhân làm gia tăng tình trạng nhồi máu cơ tim ở người trẻ.

Biểu hiện nhồi máu cơ tim ở người trẻ và người lớn tuổi tương đối giống nhau nhưng khác nhau ở nguyên nhân gây bệnh. Ở người trẻ, xơ vữa động mạch gây nhồi máu cơ tim đa phần do chế độ sinh hoạt không lành mạnh, thừa cân, béo phì, hút thuốc lá nhiều năm.

"Cơ tim ở người trẻ tuổi chưa từng trải qua sự thiếu máu dần dần như người lớn tuổi nên thường không kịp thích nghi và bị hoại tử nhanh chóng", bác sĩ Vũ nói.

Đối với người lớn tuổi, xơ vữa động mạch diễn ra từ từ trong nhiều năm liền làm cho cơ tim của họ có sự thích nghi nhất định với tình trạng thiếu máu, họ thường nhận biết các nguy cơ đối với sức khỏe nên ít chủ quan hơn. Ngược lại, người trẻ thường chủ quan không nghĩ mình có thể mắc phải căn bệnh này nên chủ quan, không nhận biết được các triệu chứng của nhồi máu cơ tim, bỏ lỡ "thời gian vàng" trong điều trị, tăng nguy cơ gây ra biến chứng nghiêm trọng nếu không được cấp cứu kịp thời dễ nguy hiểm đến tính mạng.

Triệu chứng điển hình của nhồi máu cơ tim là đau nặng ngực, đau giữa ngực, sau xương ức hoặc hơi lệch trái, cảm giác nặng, bóp nghẹt, siết chặt, đè, có khi lan ra tay trái, lên cằm xuống bụng vùng trên rốn. Thời gian đau ngực thường trong khoảng 20-30 phút hoặc dài hơn. Người bệnh có thể kèm vã mồ hôi, khó thở và bất tỉnh. Cũng có người không đau ngực mà đau bụng vùng trên rốn, đau sau lưng. Các dấu hiệu và triệu chứng của nhồi máu cơ tim có thể thay đổi tùy theo tuổi, giới tính, vùng mạch máu bị tổn thương và những bệnh lý khác đi kèm.

Người bị nhồi máu cơ tim cần được tái lưu thông mạch máu nuôi tim càng sớm càng tốt nhằm hạn chế tế bào cơ tim bị tổn thương và hoại tử. Kỹ thuật tiên tiến đang được áp dụng hiện nay là đặt stent động mạch vành. Phương pháp này can thiệp mạch để tái tưới máu cho vùng cơ tim bị tổn thương. Thời gian gian vàng là 48 giờ đầu tiên, nhất là 12 giờ đầu. Chính vì vậy, ngay có dấu hiệu nêu trên, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế có chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời.

Bác sĩ Hoàng Vũ cho biết tỷ lệ tái phát nhồi máu cơ tim trong khoảng 10-14%, đặc biệt ở người có nhiều yếu tố nguy cơ, người lớn tuổi có nhiều bệnh lý đi kèm và người đã bị nhồi máu cơ tim nhưng bỏ thuốc, không tuân thủ điều trị. Do đó để phòng ngừa tái phát nhồi máu cơ tim, người bệnh nên tuân thủ việc sử dụng thuốc và chế độ ăn uống, sinh hoạt và tập luyện theo chỉ định của bác sĩ. Mặt khác, người chưa bị nhồi máu cơ tim nhưng có yếu tố nguy cơ nên chủ động tầm soát, thăm khám chuyên khoa tim mạch để được chẩn đoán, phòng ngừa biến chứng có thể xảy ra.